Het Unitaire octrooi is een Europees octrooi dat na verlening direct geldig is in alle aangesloten landen. Het Unitaire octrooi biedt daarmee een alternatief voor het huidige Europese octrooi, dat na verlening in een bundel nationale octrooien uiteenvalt, en voor één of meer nationaal ingediende octrooiaanvragen.
Inmiddels zijn er – onder andere vanuit het Europees parlement – berichten naar buiten gebracht over de voordelen van het Unitaire octrooi. Wij ondervinden dat deze veelbelovende berichten bij ondernemers veel praktische vragen oproepen. In dit artikel zullen we enkele veelgestelde vragen beantwoorden.
Voor het verkrijgen en octrooirechten in één of meer Europese landen zijn er nu twee (1 en 2a) en in de toekomst drie (1, 2a en 2b) opties:
- 1. Het indienen van individuele nationale octrooiaanvrage in de gewenste landen.
- 2. Het indienen van een Europese octrooiaanvrage, die na verlening wordt omgezet in:
- 2a. Een bundel nationale octrooiaanvragen in de gewenste landen,
- 2b. Een unitair octrooi (eventueel aangevuld met die landen die niet onder het unitair octrooi vallen, zoals bijvoorbeeld Spanje en Italië).
Invoering
Volgens de berichtgeving zal het Unitaire octrooi (optie 2b) mogelijk vanaf 2014 beschikbaar zijn. Er zijn echter een aantal aspecten van het Unitaire octrooi die nog moeten worden uitgewerkt, zoals het centrale rechtssysteem en de verdeelsleutel van de inkomsten uit het Unitaire octrooi over de 25 aangesloten landen. En wellicht nog belangrijker; over deze aspecten moeten alle aangesloten landen het nog eens worden. Zo heeft het aspect van de vertalingen er al toe geleid dat Spanje en Italië vooralsnog niet meedoen aan het Unitaire octrooi. Mogelijk dat de recente ontwikkelingen in Engeland met betrekking tot hun lidmaatschap van de Europese Unie, de besluitvorming inzake het Unitaire octrooi zal vertragen.
Staart u zich dus niet blind op het bovengenoemde jaartal, en stelt u vooral het beschermen van uw uitvinding niet uit op basis van een streefdatum. Het verleden heeft uitgewezen dat deze veelal niet gehaald wordt.
Kosten
De berichtgeving die door vele media is overgenomen, is dat het Unitaire octrooi (optie 2b) nog maar een fractie kost van het huidige Europese octrooi (optie 2a). Daarbij werd echter niet vermeld dat kostenvermindering alleen een sterke vermindering in de vertaalkosten ná verlening betreft.
De kosten voor het traject tot aan de verlening van het Unitaire octrooi zullen gelijk zijn aan de kosten van het huidige Europese octrooi en vormen het grootste deel van de kosten tot en met verlening!
In sommige gevallen kan het zelfs gunstiger zijn om voor een beperkt aantal landen een individuele Nationale octrooiaanvrage in te dienen (optie 1).
Instandhouding
Voor het instandhouden van een octrooi betaalt u een jaarlijks toenemende instandhoudingstakse. De instandhoudingstakse voor een Unitair octrooi (optie 2b) is nog niet definitief vastgesteld, maar zal waarschijnlijk worden afgestemd op de kosten van het instandhouden van het huidige Europese octrooi in een gemiddeld aantal landen. Het huidige Europese octrooi wordt in gemiddeld 8 landen in stand gehouden. Voor ondernemers die in meer dan 8 van de aangesloten landen bescherming willen verkrijgen is hier dus een aanzienlijke kostenbesparing mogelijk die doorwerkt zolang het Unitaire octrooi in stand gehouden wordt.
Echter, mogelijk is het voor uw bedrijfsvoering voldoende om in slechts enkele grote landen van de Europese Unie het octrooi in stand te houden. Indien het aantal relevante landen waarin u het Europese octrooi in stand wenst te houden minder is dan 8 landen, dan kan het financieel gunstiger zijn om het Europese octrooi alleen om te zetten in een bundel nationale octrooien (optie 2a) voor de gewenste landen en geen gebruik te maken van het Unitaire octrooi.
Minder flexibiliteit met Unitair octrooi
Houdt u er bovendien rekening mee dat een octrooi meerdere jaren, tot maximaal 20 jaar in stand gehouden kan worden. Gedurende de looptijd kunnen er zich onvoorziene omstandigheden voordoen. Zo kan een afzetmarkt in een land achteraf minder interessant blijken of wilt u vanuit economische motieven de octrooibescherming in enkele landen afstoten.
Bij individuele nationale octrooiaanvragen of de bundel nationale octrooien van het huidige Europese octrooi is het mogelijk om voor elk land afzonderlijk de instandhouding te stoppen en daarmee de kosten voor instandhouding te verlagen.
Dit is niet mogelijk onder het Unitaire octrooi. Het Unitaire octrooi kan als geheel in stand gehouden worden, met de bijbehorende kosten, maar komt bij het niet betalen van de instandhoudingstakse ook als geheel te vervallen!
Centrale uniforme rechtspraak
Een geschil inzake een nationaal octrooi of een Europees octrooi wordt nu nog per land beoordeeld door een nationale rechtbank en op basis van nationale rechtspraak. Het kan hierdoor voorkomen dat een geschil in meerdere landen moet worden uitgevochten en dat een uitspraak in hetzelfde geschil per nationale rechtbank anders luidt.
Met de invoering van het Unitaire octrooi zal ook een centraal gerechtshof (Unified Patent Court; UPC) worden opgetuigd met een hoofdlocatie in Parijs en bijkantoren in Londen en München en verschillende locale en regionale divisies in lidstaten, alsmede een Hof van Beroep in Luxemburg. De rechters van het nog op te richten centrale gerechtshof zullen centraal oordelen over inbreuk op en nietigheid van een Europees octrooi, zowel voor een bundel nationale octrooien (optie 2a) als voor een Unitair octrooi (optie 2b).
Het UPC zou ertoe moeten leiden dat er binnen de landen die zich aansluiten bij het UPC een uniforme rechtspraak tot stand komt, zowel inzake nietig verklaring van een Europees octrooi alsook inzake het toekennen van schadevergoedingen, die meteen geldig is voor alle landen die bij het UPC zijn aangesloten.
Het UPC zal vooralsnog geen zaken behandelen die betrekking hebben op individuele nationaal ingediende en verleende octrooien (optie 1).
Conclusie
Uiteindelijk zal per zaak zorgvuldig moeten worden afgewogen welk systeem voor u het meest interessant is; het indienen van een of meerdere individuele nationale octrooiaanvrage (optie 1), het indienen van een octrooiaanvrage onder het huidige Europese octrooisysteem (optie 2a) of het Unitaire octrooisysteem (optie 2b). Hierbij speelt onder meer de landenkeuze en het vertrouwen in het uniforme rechtssysteem een grote rol.
Uw octrooigemachtigde staat u hierin graag bij met advies.