Header octrooien 01

Column: Uitvinding dichter bij huis dan u denkt!

Bij uitvindingen wordt dikwijls gedacht aan ingewikkelde technische innovaties, zoals complexe apparaten en medicijnen, waar een jarenlange ontwikkeling aan vooraf gegaan is. Wat men vaak niet beseft, is dat een uitvinding niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. Veel van de beste uitvindingen zitten relatief simpel in elkaar. Voor weer andere zaken valt het in eerste instantie niet eens op dat het een innovatie betreft. Toch lost zo’n innovatie een probleem op. Uitvindingen hoeven dus geen ver-van-je-bed-show te zijn waar alleen Willy Wortels een rol in spelen.

Uitvindingen zijn overal om ons heen. De stof van de kleding die we dragen, de apparatuur die we gebruiken en zelfs het voedsel dat we eten. U realiseert zich wellicht niet dat het overgrote deel van het voedsel dat u in de supermarkt koopt tjokvol met nieuwe snufjes zit. Toevoegingen zoals smaakmiddelen, conserveringsmiddelen, maar ook de recepten en bereidingswerkwijzen zijn ontsproten aan het menselijk brein. Ook natuurlijke producten, zoals groente en fruit, rollen niet zomaar in de schappen. De tuinder en de vervoerder hebben soms heel wat vernuft nodig om uw tomaten zo mooi te laten glimmen onder het helle TL-licht. En dan hebben we het nog niet eens over die TL-lamp zelf gehad!

Ook realiseren we ons het unieke karakter van een uitvinding vaak niet, omdat het uiterlijk daarvan niet zo opvallend is. Dit gaat in het bijzonder op voor samenstellingen. Een samenstelling is eigenlijk de som van een aantal bestanddelen, die een materiaal de eigenschappen geeft die het heeft. Poeders, vloeistoffen en vaste materialen hebben vaak niet een bijzonder onderscheidend uiterlijk, toch kunnen de toepassingen ervan uiteenlopen. Wastabletten voor de witte was en tabletten voor de afwasmachine lijken bijvoorbeeld erg op elkaar. U zou de eerste niet zijn die ze verwisselde. Het is echter niet aan te raden om ze te verwisselen want ze werken verschillend. Het is dus vaak niet het uiterlijk maar de samenstelling van een dergelijk product die een grote rol speelt in de unieke toepassing daarvan. Een onopvallende samenstelling kan daardoor een grote uitvinding zijn.

Een uitvinding kan snel gedaan zijn. Uitvindingen komen namelijk meestal niet zo zeer voort uit een behoefte om iets nieuws te verzinnen, maar uit ergernis. Een voorbeeld hiervan speelde zich af in het jaar 1908 in de buurt van Dresden in Duitsland, waar mevrouw Melitta Liebscher zich groen en geel ergerde aan het koffiedik in haar kopje. In die tijd zette men in Duitsland nog koffie op de Turkse manier. Met een conservenblikje met gaatjes op de bodem en daaroverheen een laagje vloeipapier hielp mevrouw Liebscher haar probleem uit de wereld. Het eerste koffiefilter was geboren. Nu zult u zeggen, “dat had ik zelf ook kunnen verzinnen” en dat is ook zo. Dit voorbeeld geeft aan dat het niet nodig is om jarenlang onderzoek te doen en grote sommen geld te investeren in onderzoek. Een uitvinding begint bij het simpelweg onderkennen van een alledaags probleem. De oplossing daarvoor zou dan wel eens heel dichtbij kunnen liggen.

Wat u kunt doen als u een uitvinding gedaan hebt, is de uitvinding zo lang mogelijk geheim houden. Het gevaar is echter dat wanneer een ander eenzelfde uitvinding ontwikkelt, het die persoon vrij staat deze op de markt te brengen. Om dit te voorkomen zou een octrooi (ook wel patent genoemd) u van dienst kunnen zijn om de concurrentie uit de markt te houden. Een octrooi kunt u gebruiken in onderhandelingen met concurrenten, fabrikanten en investeerders om een stevige markpositie te verwerven.

Om octrooi te verkrijgen, moet u een octrooiaanvraag indienen bij een octrooiverlenende instantie. Voor het Nederlands grondgebied is dat NL Octrooicentrum. U zult dan wel moeten zorgen dat hetgeen u uitgevonden of ontwikkeld heeft geheim blijft tot de octrooiaanvraag ingediend is. Eén van de vereisten voor het verkrijgen van een octrooi is namelijk dat uw uitvinding voor de indieningsdatum van de aanvraag nergens ter wereld openbaar bekend mag zijn. Ook is het belangrijk dat uw idee voor de vakman niet voor de hand ligt. Om sterke octrooirechten te verkrijgen, is het van belang dat uw uitvinding goed beschreven is in de aanvraag. Een octrooigemachtigde kan u hierbij prima van dienst zijn. Octrooigemachtigden zijn zowel technisch als juridisch opgeleid en daardoor deskundig in het zo gunstig mogelijk beschrijven van uw uitvinding. Ook kunnen zij uw belangen behartigen bij de verleningsprocedure.

Dat het doen van uitvindingen niet alleen beperkt is tot grote multinationals wordt ook duidelijk uit een recent onderzoek dat gepubliceerd is door NL Octrooicentrum. Hieruit blijkt dat ook vanuit het midden- en kleinbedrijf veel uitvindingen gedaan worden. Dit zijn meestal uitvindingen op de gebieden van industriële processen, werktuigbouw, consumentenproducten en bouw, maar ook op het gebied van voeding, tuinbouw, energie en milieu. Kortom, een uitvinding zou wel eens dichter bij huis kunnen liggen dan u denkt!